ምንታወ-ንቡር VS ድርብ መለክዒ

ብተክአ ተስፋይ እተሰናደወ፡ ዘመናዊ መዝገበ ቃላት ትግርኛ፡ ”መንተወ” ንዝብል ቃል፡ ”ኣብ ክልተ ተመቕለ” ዝብል ትርጉም ሂብዎ’ሎ። ቅጽል ኣቢሉ ድማ ”ኣመንተወ” ንዝብል ቃል ክትርጕሞ እንከሎ ኸኣ፡ ”ክልተ ሓሳብ ኰነ፡ ተጠራጠረ፡ ተወላወለ” ብዝብል ተርጐሞ።

ደራስን ጋዜጠኛ ራድዮ ኤስቢኤስን በየነ ሰመረ፡ ነዛ ”ምንታወ ንቡር” ቢለ ዘጥመቕክዋ ብህሎ፡ ኣብ መገዲ-ኣርባዓ ወሲዱ ዘወርወር ስለ ዘበላ፡ ሊቃውንቲ ክዓስልዋን ክሳዕ ነዛ ጽሕፍቲ ዘዳልዋ ጥራይ ከኣ፡ 29 ርእይቶታት ተጻሒፉላ ርአኹ። ወሃብቲ ርእይቶ፡ ከም እኒ ሮቤል ተኽላይ (መምህረይ ነበር) እኒ መንገሻ ሃብተ (መሳርሕተይ ነበር) ይርከብዎም። ክልቲኦም ኣብ ቋንቋ ዘሎዎም ክእለትን ምልከትን፡ ሓለፋይ ዝተዓጻጸፈ ብምዃኑ፡ ብኣኣቶምን ከምኦም ብዝኣመሰሉ ግዱሳትን፡ ብሓባር ናብ ዝሓሸ መደምደምታ ከነብጽሓ ኢና ዝብል ተስፋ፡ ዓዚዙለይ ኣሎ።

ከምዚ’የ ሓሲበ

እታ Double እትብል ቃል፡- ዕጽፊ፡ ድርብ፡ ዝተደግመ፡ ወዘተ ዝብል ትርጉም’ያ ሒዛ ዘላ።

እታ Standard እትብል ቃል ድማ፡ ደረጃ ብቕዓት፡ ክሰዓብ ትጽቢት ዝግበረሉ ዝውቱር ስነ-ምግባር፡ ቅቡል፡ ንቡር ወዘተ ዝኣመሰለ ትርጉም’ያ ሒዛ ዘላ።

Double standard ከም ኣምር

ብማዕረ ክቕበሎም እናተገብኦ፡ ንገለ ዝቕበል፡ ንገለ ግና ዝነጽግ እንተልዩ፡ ነቲ ሓደ ክኸውን ዝግብኦ፡ ናብ ክልተ ስለ ዝመቐሎ፡ Double standard ኰይኑ ንብል።

ኣብ Double standard ክብሃል ተደልዩ ዘሎ

እቲ ዕጽፊ፡ ድርብ፡ ዝተደግመ ወዘተ ዝብል ትርጉም፡ ነቲ ኣብ Double standard ክብሃል ተደልዩ ዘሎ ሓሳብ፡ ኣብ ምንጽብራቕ ዝሕግዝ ኰይኑ ኣይረኸብክዎን። ይምቀል (ይምንቱ) ደኣ’ምበር፡ ይድረብ ኣይኰነን ዘሎ- (ኣመንተወ ማለት፡ ክልተ ሓሳብ ኰነ ዝብል ትርጉም ከም ዝተዋህቦ ኣብ ላዕሊ ጠቒስና ኣለና)- ስለዚ እምበኣር፡ ምንታወ-ንቡር’ዩ ዘጋጥም ዘሎ፡ ዝብል ሓሳብ ብልጭ ምስ በለኒ። ነቲ ብልጭታ ኣይጸላእክዎን።

ስለምንታይ ምንታወ-ንቡር፧

ቃላት ትግርኛ ብፊደላትን ሆሄያትን ከም ዝቘሙ ከም ርዱእ ቈጺርና፡ ፊደል ማለት፦ ሀ. ለ. ሐ. . . ፐ ማለት ክኸውን ከሎ፡ ሆሄ ማለት ድማ፡- ንነፍሲ ወከፍ ፊደል ዝዕደል፡ ግእዝ፡ ካዕብ፡ ሳልስ፡ ራብዕ፡ ሓምስ፡ ሳድስ፡ ሳብዕ ማለት’ዩ። ቃላት ትግርኛ ከነዋስብ ከለና፡ ንሆሄ እቲ መወዳእታ ፊደል ናይቲ ቀዳማይ ቃል፡ ናብ ቀዳማይ ሆሄ (ማለት ናብ ግእዝ) ከም እንቕይሮ፡ ገለ መረዳእታታት ክጠቅስ።

  • Background ድሕ ባይታ —> ድሕ-ባይታ (ድሕሪ ናብ ድሕረ ከም ዝተቐየረ ነስተብህል)

  • Milestone እም ማይል —> እም-ማይል (እምኒ ናብ እምነ ከም ዝተቐየረ ነስተብህል)

  • Turning Point መቐይሮ ነጥ —> ነጥ-መቐይሮ (ነጥቢ ናብ ነጥበ ከም ዝተቐየረ ነስተብህል)

  • Double Standard ንቡር ምንት —> ምንታ-ንቡር

ሊቃውንትና ኸ እንታይ ትብሉ፧

ዘሎኒ ተወኪፈ’ለኹ። ርእይቶኹም እጽበ።

Fr. Yonas Welderufael

ቀሺ ዮናስ ወልደሩፋኤል ኣብ ኣስመራ ተወሊዱ ዝዓበየ ኰይኑ፡ ማዕረ-ማዕረ’ቲ ከም መምህር ቋንቋ ኣደ ኰይኑ ዕለታዊ ናብራኡ ምምራሕ፡ መንፈሳውን ማሕበራውን ጽሑፋት ብምጽሓፍን ግጥምታት ብምቕናይ’ውን ይነጥፍ። ብዓል ሓዳርን ኣቦ ኣርባዕተ ውሉድን ዝዀነ ቀሺ ዮናስ፡ ምስ ብዓልቲ ቤቱን ደቁን ኣብ ሃገረ ሽወደን እዩ ዝነብር።
Fr. Yonas Welderufael is a mother tongue teacher from Asmara, who also writes spiritual and social articles as well as poetry. He is married with four children, and lives with them in Sweden.

Previous
Previous

ምንታወ-ንቡር Vs ሌላን ጉሌላን

Next
Next

መዐየሪና፡ ምንታወ-ንቡር (Double Standard) ድዩ፧